Glutenvrije maaltijden
De meest onbekende volksziekte van Nederland is coeliakie, je spreekt het uit als seuliakíé. In Nederland hebben ongeveer 160.000 mensen deze intolerantie en maar 25.000 mensen zijn gediagnosticeerd. Dit komt onder andere doordat je ook coeliakie kunt hebben als je geen klachten hebt. Mensen met coeliakie kunnen geen gluten verdragen. Gluten zit van nature in tarwe, gerst, rogge, spelt en kamut. Tarwe zit in brood, pasta, koekjes, taart en pizza. Daarnaast wordt het bij veel producten toegevoegd, bijvoorbeeld in snoepjes, soep, sausjes, kruidenmixen. Gerst wordt ook in producten toegevoegd, vaak in de vorm van gerstemout(extract) Ook wordt het in bier gebruikt. Rogge, spelt en kamut kom je weinig in ‘gewone’ producten tegen. Haver is een apart geval. Haver is van nature glutenvrij maar wordt na tarwe geteeld en tijdens het proces van het planten van haver wordt het nog bestoven door ronddwarrelende tarwe. Haver kan alleen gegeten worden als erop de verpakking staat dat het glutenvrij is.
Glutenvrije maaltijden bestellen
Glutenvrije kant-en-klaar maaltijden vind je in de supermarkt en in verswinkels. Ook verschillende maaltijdservices bieden steeds meer maaltijden aan gericht op verschillende diëten zoals glutenvrij, lactosevrij en eiwitrijk. In de tabel hieronder vind je de meest bekende landelijke leveranciers. Klik door voor meer informatie en om het assortiment te bekijken. Let op: dit zijn niet perse aanbieders die op dit moment allemaal glutenvrij aanbieden.
Landelijke Leveranciers | Koelvers | Vriesvers | Aantal maaltijden | Informatie |
---|---|---|---|---|
|
25 koelverse maaltijden per week | |||
|
170+ vriesverse maaltijden | |||
|
Ruim 130 vriesverse maaltijden | |||
|
150 vaste koelverse maaltijden | |||
|
Nieuw: met slimme stomer | |||
|
Extra boodschappen meebestellen | |||
|
Ruim 100 vriesverse maaltijden |
Coeliakie symptomen
Als de diagnose nog niet gesteld is, zijn er veel verschillende voorkomende klachten. Een aantal van deze klachten is: ijzertekort, verstoppingen, opgeblazen gevoel, diaree, vermoeidheid, stemmingswisselingen, overgeven, bloedarmoede en botontkalking. Veel van deze klachten zijn klachten die ook voorkomen bij andere aandoeningen aan het maag-darmkanaal. Dat is de reden waarom het bij veel mensen lang duurt voor de diagnose gesteld is. Soms kan het wel een paar jaar duren. Het is wel belangrijk om je eerst te laten onderzoeken door een dokter en na de diagnose pas aan het dieet te beginnen. Als je eerder begint, kunnen de onderzoeken niet goed uitgevoerd worden en duurt het nog langer voor de diagnose gesteld kan worden.
Diagnoseproces
Om de diagnose te stellen wordt er eerst bloed geprikt om te kijken of er antistoffen tegen gluten in het bloed aanwezig zijn. Als dit zo is, volgt er een darmbiopsie. Sinds kort hoeven sommige kinderen geen darmbiopsie meer te ondergaan voor de diagnose. Het gaat dan om kinderen die een hoge concentratie antistoffen tegen gluten in hun bloed hebben, ook moeten de kinderen duidelijke symptomen hebben die passen bij coeliakie. Als laatste moet bij de kinderen wel een extra keer bloed geprikt worden om te onderzoeken of ze een genetische aanleg hebben voor coeliakie.
Glutenintolerantie komt vaak voor bij mensen met het syndroom van Down, Turner en Williams. Doordat het een auto-immuunziekte is komt het regelmatig voor in relatie met schildklierafwijkingen en diabetes type 1. Ook lactose-intolerantie is iets wat vaak voorkomt bij mensen met coeliakie.
Coeliakie is voor altijd
Coeliakie kan erfelijk zijn en als je het hebt, heb je het voor je hele leven. Sommige kinderen krijgen direct bij het nuttigen van vast voedsel symptomen, andere mensen krijgen pas rond hun twintigste of op hun zestigste symptomen. Hoe eerder de diagnose gesteld kan worden, hoe eerder de darmvlokken in je dunne darm kunnen herstellen en de klachten dus afnemen of verdwijnen.
Een glutenvrij dieet
Een glutenvrij dieet is de enige en beste behandeling tegen coeliakie, maar in de praktijk wel heel lastig. In veel producten zitten verborgen gluten, daarnaast worden producten regelmatig veranderd van samenstelling en dus moet je altijd alle ingrediënten blijven lezen. Ook buiten de deur eten of op vakantie gaan kan erg lastig zijn. Een nieuwe dunne darm is niet de oplossing om van je intolerantie af te komen, het zit namelijk in je genen.
Op dit moment zijn er onderzoeken naar hoe het leven van coeliakiepatiënten vergemakkelijkt kan worden. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum hebben ontdekt hoe tarwegluten gemaakt kan worden dat veilig is voor patiënten met coeliakie. Nu wordt er gekeken worden hoe en of dit in de massaproductie gebruikt kan worden. Dit is niet alleen fijn voor mensen met glutenintolerantie maar ook voor alle mensen die wel coeliakie hebben maar niet gediagnosticeerd zijn. Ook is er onderzoek naar een glutenpil, er zijn verschillende werkingen van die pil. Er wordt nu onderzoek gedaan naar de pil die het beste werkt. Als deze medicijnen op de markt gaan komen is het nog wel de vraag of die het volledige dieet kunnen vervangen of alleen voor ´risicosituaties´ gebruikt gaan worden, zoals buiten de deur eten. Een mogelijke werking voor de glutenpil zou kunnen zijn dat de gluten onschadelijk worden gemaakt of worden weggevaagd voor ze in de darmen komen.
Wat gebeurt er als je gluten binnenkrijgt?
Als je gluten binnenkrijgt terwijl je daar intolerant voor bent, wordt je dunne darm aangetast. In je darmen zitten darmplooien met daarop darmvlokken. Die zorgen voor de opname van je voedsel. Je darmvlokken gaan kapot als je gluten binnen krijgt, bij het langdurig binnenkrijgen van gluten worden belangrijke voedingsstoffen niet of slecht opgenomen. Je darm is dan een soort glijbaan waar het eten doorheen schuift. Er zijn geen of heel weinig darmvlokken die het tegenhouden en er voedingsstoffen uit kunnen halen.
Refractaire coeliakie
Als er nog geen diagnose gesteld is of je houdt je niet aan het glutenvrije dieet, kan je darm zo erg beschadigen dat hij niet meer kan herstellen. Dat wordt refractaire coeliakie genoemd, er is dan ook een verhoogd risico op kanker. Het enige wat helpt om de darm te herstellen is een levenslang glutenvrij dieet. Dit dieet luistert erg nauw, elk spoortje van gluten beschadigt de darm opnieuw. Is de diagnose gesteld, dan kun je direct beginnen met het glutenvrije dieet.